نقشه کشی ساختمان

۱-اهمیت نقشه کشی

اگر زمینی در اختیار داریم و می خواهیم ساختمانی بر روی آن بسازیم نخستین مورد طراحی یک نقشه کارشناسی شده توسط افراد متخصص است. نقشه کش از اعضای اصلی گروه طراحی ساختمان محسوب می شود. یک نقشه کش ماهر با هنر و ایده های متنوع می تواند زمینه ی احداث یک ساختمان خوب را فراهم آورد.

از جمله الزامات ابتدایی نقشه کشی می توان به آشنایی با اســتانداردها و قوانین نقشه كشــى، شناخت وسايل ترسيم و افزایش نقشه ها و نیز مهارت در ترسيم، اشاره کرد. علاوه بر موارد فوق می توان به آشنايى با قواعد تصاوير موازى و پرسپكتيو و مهارت در ترسيم دست آزاد در ارائه ى نقشه هاى ساختمانی زيبا و گوياى تاثیر گذار اشاره کرد. اشنایی با اصول اوليه و مراحل طراحى ساختمان، به ویژه ساختمانهاى مســكونى و ساختمانهاى عمومى كوچــك، نیز زمينه را جهت حضور و همكارى بهتر در گروه طراحى به وجود می آورد و شناخت خصوصیات معمارى، مصالح مختلف و راهکارهای اجراى ساختمان هاى گوناگون به ویژه ســاختمان هاى بومى، نیروی تجزيه و تحليل و تصميم گيرى را در مراحل گوناگون ترسيم نقشه ها افزايش مى دهد.

۲-نقشه کشی و تیم طراحی ساختمان

احداث یک ساختمان مراحل مختلفی دارد. تیم های مختلفی مانند استادکاران، مهندسان، تکنیسین ها و کارگران در این مهم نقش دارند. برنامه کاری برای احداث هر سازه به مسائل مختلفی از جمله موقعیت منطقه و شرایط زمین و میزان بودجه و نتایج بررسی ها و مطالعات وابسته است. پس از اینکه برنامه مورد نظر تهیه و تنظیم شد و بعد از هماهنگی لازم با کارفرمای پروژه عمرانی به واسطه ی مهندس معمار، این برنامه به طرح و نقشه ی اولیه تبدیل خواهد شد. نقشه های اولیه ی معماری جهت فراهم کردن نقشه های فاز یک ساختمان برای نقشه کش فراهم می شود. در این هنگام نقشه کش با در نظر گرفتن نظرات ، استانداردها و قواعد و با توجه به تخصص خود به نقشه های فاز اول تبدیل می نماید. یک نمونه نقشه اولیه و نقشه فاز اول را می توانید در زیر مشاهده کنید.

خصوصیات اصلی پروژه مثل استقرار ساختمان، چگونگی ورود به ساختمان، شکل و ترکیب فضاها، نوع نماهای خارجی ، تعداد طبقات و غیره توسط نقشه های فاز یک نشان داده می شوند. نقشــه هاى فاز يك فاقد مشخصات دقيق مصالح و نكات فنى براى اجراى ســاختمان اند. لذا براى تهيه ى نقشــه هاى اجرايى يا فاز دوم ســاختمان، نقشــه هاى فاز يك در اختيار مهندسين رشــته هاى مختلف قرار مى گيرد. مهندس معمار طرحهــاى اجرايــى معمارى ســاختمان را تهيــه مى نمايد و مهندس سازه اسكلت يا سازه ى ساختمان را طراحى مى كند. مهندسین مختلف وظایف مربوط به خود را انجام می دهند. مهندس مکانیک طرح های مرتبط با سرمایش، گرمایش، آب رسانی و فاضلاب ساختمان را بررسی و آماده ی پیاده سازی می کند و مهندس برق پروژه طرح های مربوط به سیستم روشنایی ، کلید و پریز و تلفن و غیره را اجرا می کند. در انتها نیز مهندس معمار طرح های مختلف را یکپارچه کرده و و نتیجه را در اختیار تیم نقشه کشی قرار می دهد. در این مرحله فاز دوم طراحی ساختمان آغاز می شود که نیازمند مهارت و تخصص بالاتری است. یک نقشه فاز دو را می توانید در تصویر زیر ملاحظه کنید.

۳-انواع نقشه های معماری

طــرح يك ســاختمان را مى توانیم بــه روشهاى گوناگونی ارائه دهیم. به صورتی که در شــكل زیر مشاهده می کنید، جهت ارائه مشــخصات دقيق درونی و بیرونی ساختمان و مشخص كردن شكل، اندازه ها و ابعاد هر بخش از آن، نقشه هاى دو بعدى به کار برده می شود. از تصاوير ســه بعدى اغلب به منظور ايجاد تصوير روشن از ساختمان تكميل نقشه هاى دوبعدى استفاده مى شود. این نقشه ها را می توانید در ذیل مشاهده کنید.

۴-انواع نقشه های دو بعدی معماری

۴-۱پلان

با در نظر گرفتن اهميــت فضاهاى داخلى ســاختمان و وجود جزئيات بسیار در داخــل ايجاد حجم بنا، ویژگی های اصلى هر ســاختمان را توسط ايجاد يك برش افقــى و ترســيم تصوير آن بیان مى كننــد كه به آن پلان اطلاق می شود. پــلان یا برش افقى ســاختمان، موقعيت همه ى ديوارها، درهــا، پنجره ها، پله ها و … را مشخص می کند. در پلان هر ســاختمان اندازه و تناســبات یکایک فضاها و بخش های گوناگون ساختمان مشخص و تبیین مى شوند. تصاویری از پلان در زیر قابل مشاهده است.

۴-۲ نما

به تصویر جلو و جانبی و پشتی ساختمان نما می گویند. در حالت عادی هر ساختمان دارای ۴ نما می باشد. نماهای ارائه شده از ساختمان معمولا شکل، تناسبات و جزئیات خارجی ساختمان را مشخص می کند. تصاویری از نما در زیر ارائه شده است.

۴-۳ مقطع

مقطــع به تصوير بــرش قائم ســاختمان گفته می شود. مقطع وســيله ى مناســبى جهت تعیین كيفيت فضا و جزئيات داخلى ساختمان می باشد. مقطع ســاختمان، تناسبات و ارتفاع قسمتهاى گوناگون ساختمان را نيز ارائه مى دهد.

۴-۴ پلان بام

پلان بــام در حقیقت تصوير بــرش افقى ساختمان می باشد. پــلان بــام، محل قرار گرفتن ســاختمان، شکل و تركيب ساختمان، شيب ها و شكستگى هاى بام را مشخص می نماید.